ความสำเร็จเริ่มต้นจากการเปิดใจฟัง เคล็ดลับการฟังเพื่อวิเคราะห์และเข้าใจอย่างมีประสิทธิภาพ

ความสำเร็จเริ่มต้นจากการเปิดใจฟัง เคล็ดลับการฟังเพื่อวิเคราะห์และเข้าใจอย่างมีประสิทธิภาพ

การสื่อสารสำเร็จได้เมื่อมีผู้พูดและมีผู้ฟัง ผู้คนสนทนากันอยู่เสมอ แต่ในระหว่างที่ถ้อยคำมากมายไหลผ่านระหว่างกัน น้อยคนนักจะรู้ว่า การได้ยินกับการฟังนั้นเป็นคนละเรื่องกัน บ่อยครั้งที่การสนทนาไม่ได้ประสบความสำเร็จเท่าที่ควร เพราะผู้คนพากันให้ความสนใจกับการพูดเพื่อนำเสนอสิ่งที่ตนเองต้องการ แต่ลืมที่จะใส่ใจในการตั้งใจฟังอีกฝ่าย ในที่นี้ ลงทุนศาสตร์ขอนำเสนอเคล็ดลับในการฟังอย่างมีประสิทธิภาพ โดยแบ่งการฟังออกเป็น 2 ลักษณะ ได้แก่ การฟังเพื่อการวิเคราะห์ และการฟังเพื่อความเข้าใจ ดังต่อไปนี้ [1, 2, 3]

การฟังเพื่อการวิเคราะห์ (critical listening) หมายถึงการฟังเพื่อให้เข้าใจในข้อมูลที่ได้รับ เมื่อฟังแล้วต้องคิดวิเคราะห์ต่อไปว่าสิ่งที่ได้ยินนั้นจริงหรือเท็จ สมเหตุสมผลมากน้อยแค่ไหน หรือน่าเชื่อถือมากแค่ไหน การฟังในลักษณะนี้จะเกิดขึ้นในบริบทของการสื่อสารที่เป็นการแลกเปลี่ยนข้อมูล เช่น การเจรจาธุรกิจ การฟังบรรยาย หรือการรับฟังความคิดเห็นของเพื่อนร่วมงานหรือหัวหน้าในที่ประชุม

วิธีการรับฟังเพื่อการวิเคราะห์อย่างมีประสิทธิภาพ ประกอบไปด้วยการเปิดใจฟังโดยปราศจากการตั้งแง่หรืออคติส่วนตัว รับฟังข้อมูลโดยเปิดใจเป็นกลาง ไม่ใช้อารมณ์ในการตัดสินใจ และการฟังอย่างมีสมาธิ ไม่เผลอใจลอยคิดถึงเรื่องอื่นจนทำให้หลุดประเด็นสำคัญ ในระหว่างที่ฟัง อาจมีการจดบันทึกเพื่อให้เนื้อหาสำคัญไม่หายไป และเพื่อให้จดจำสิ่งที่สำคัญได้ดีมากขึ้น

นอกจากการฟังเพื่อวิเคราะห์ ยังมีการฟังเพื่อการเข้าใจ (empathetic listening) ซึ่งหมายถึงการพยายามทำความเข้าใจผู้พูด ไม่ใช่การตั้งใจขุดค้นเนื้อหาสาระในคำพูด แต่เป็นการพยายามอ่านเนื้อหา ความรู้สึกของคู่สนทนา เพื่อจะได้เข้าใจสิ่งที่อีกฝ่ายต้องการสื่อสารอย่างแท้จริง การฟังเพื่อการเข้าใจนั้นต้องใช้ความตั้งใจสังเกตรายละเอียด รับฟังสิ่งที่ผู้พูดไม่ได้กล่าวออกมา

วิธีการฟังเพื่อความเข้าใจให้ได้ผล ต้องอาศัยการอยู่กับบริบทปัจจุบัน ไม่ด่วนตัดสินหรือคาดเดาสิ่งที่อีกฝ่ายต้องการจะสื่อ ตั้งใจรับฟังโดยไม่พูดแทรก ไม่คว้าอุปกรณ์มือถือหรือหันเหความสนใจของตนเองไปที่อื่น พยายามแสดงออกให้อีกฝ่ายเห็นว่ากำลังได้รับการรับฟังอย่างตั้งใจจริง ผู้ฟังอาจสบตาผู้พูด ค่อย ๆ ให้การสนับสนุน กระตุ้นให้ผู้พูดเล่าเรื่องออกมาโดยไม่คุกคาม ตั้งคำถามเป็นระยะให้อีกฝ่ายได้ตอบ แต่ไม่ใช่การตั้งคำถามที่แสดงถึงการตั้งแง่ คำถามที่ถามควรเป็นการกระตุ้นให้อีกฝ่ายได้เล่าเรื่องเพิ่มเติม

การฟังนับเป็นองค์ประกอบสำคัญของการสื่อสารให้ประสบความสำเร็จ ไม่ว่าท่านผู้อ่านจะต้องฟังเพื่อการวิเคราะห์ หรือฟังเพื่อความเข้าใจ ลงทุนศาสตร์หวังเป็นอย่างยิ่งว่าท่านจะสามารถรับฟังและได้ยินในสิ่งที่คู่สนทนาต้องการสื่อสาร และบรรลุเป้าหมายของการสนทนานั้นไปพร้อมกัน