Toxic Productivity ขยันก็ดี แต่ระวังชีวิตจะพังเสียก่อน

มนุษย์เราถูกปลูกฝังเรื่องความขยันและความพยายามมากตั้งแต่อายุยังน้อย ไม่ว่าจะเป็นสถาบันครอบครัว หน่วยงานการศึกษา เหล่านี้สร้างสภาพแวดล้อมที่ทำให้สมการแห่งความสำเร็จดูจะตรงไปตรงมาว่า ถ้าขยัน แล้วจะประสบความสำเร็จ แน่นอนว่าการพยายามหาความรู้ ตั้งใจทำงาน วิเคราะห์งานที่ได้รับมอบหมายอย่างจริงจังจะนำไปสู่ความสำเร็จของชิ้นงาน และเติบโตต่อไปเป็นการเลื่อนลำดับ จากคนตัวเล็ก ๆ ค่อย ๆ สะสมความสำเร็จไปเรื่อย ๆ

แต่ชีวิตคนเราไม่ได้มีแค่การเรียนหรือทำงานหนักเพื่อการประสบความสำเร็จอย่างเดียว มนุษย์คนหนึ่งยังมีอีกหลายบทบาทในชีวิต ที่ไม่ใช่แค่บทบาทที่บ่งชี้โดยอาชีพ คนคนหนึ่งอาจเป็นทั้ง แม่ เพื่อน เป็นคู่รักของใครสักคน ซึ่งสิ่งเหล่านี้ก็เป็นความสัมพันธ์ที่สำคัญไม่แพ้การประสบความสำเร็จเลย เพราะชีวิตเรา ไม่ได้มีแค่งาน

เนื่องจากช่วงที่ผ่านมามีการแพร่ระบาดของโรคโควิด 19 เป็นปัญหาระดับโลกที่กระทบถึงคนทุกคน การทำงานถูกเปลี่ยนสภาพจากการเข้าออฟฟิศไปนั่งทำงานด้วยกันกับหัวหน้าหรือเพื่อนร่วมงาน กลายไปเป็นการทำงานผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ หรือเป็นการทำงานที่เรียกว่า Work from Home นั่นเอง ด้วยบริบทการทำงานแบบนี้ ทำให้คนแยกชีวิตส่วนตัวออกจากชีวิตการทำงานได้ยากมากขึ้น เพราะมันไม่มีการกลับบ้าน หรือการเดินออกจากที่ทำงาน คอมพิวเตอร์เครื่องเดียวก็เพียงพอแล้ว

ดังนั้นคำว่า Toxic Productivity เลยเริ่มเป็นคำที่ผู้คนหันมาให้ความสนใจเพิ่มมากขึ้น คำพูดที่ว่า ตั้งใจและขยันจะทำให้เราประสบความสำเร็จในอนาคต ลดทอนชีวิตด้านอื่น ๆ ของคนทำงานคนหนึ่งไปเลย นำไปสู่การหามรุ่งหามค่ำ เลิกงานแล้วแต่ยังไม่ปิดคอมพิวเตอร์ หนำซ้ำ เมื่อมีคนในองค์กรทำงานหนัก ก็พาเอาเพื่อนร่วมงานรู้สึกกดดันไปด้วยว่า เราต้องขยันให้มากกว่านี้ ก็เลยกลายเป็นปัญหา กระทบต่อสุขภาพ ความสัมพันธ์ สภาพจิตใจ คนทำงานหลาย ๆ คน

ถามว่า แล้วเราทำอะไรได้บ้าง ที่จะหลีกเลี่ยงจาก Toxic Productivity

โฟกัสในสิ่งที่สำคัญ: ในการทำงานเรามักจะเจอสถานการณ์ที่ว่า งานด่วนเข้ามาทำให้งานหลักที่สำคัญล่าช้า เราจำเป็นต้องจัดลำดับความสำคัญให้ดีและสร้าง To do list เพื่อตั้งเป้ากับตัวเองว่าวันนี้จะทำอะไรให้เสร็จบ้าง วิธีนี้จะทำให้เรารู้ขอบเขตของความสำเร็จในแต่ละวัน
ทำความเข้าใจว่า อาชีพหรือตำแหน่ง ไม่ใช่ตัวตนของเรา: หลายครั้ง คนทำงานมักแนะนำตัวว่าทำอาชีพอะไร สนใจในเรื่องอะไร ซึ่งไม่ใช่สิ่งที่ผิด แต่จุดที่อันตรายคือการไม่สามารถแยกแยะระหว่างตัวตนในการทำงานและชีวิตของเราได้ ซึ่งแน่นอนว่าจะทำให้คุณทำงานเกินตัว เพราะรู้สึกว่างานคือเรา
จัดเวลาไม่ทำอะไรเลย: ในหนึ่งวัน เราสามารถจัดตารางไว้ได้เลยว่าช่วงไหนจะเป็นช่วงพัก ช่วงไหนจะทำงาน ทำงานได้แค่ไหน ถึงกี่โมง แล้วตัดจบ เริ่มทำงานต่อใหม่ในวันพรุ่งนี้

งานคือเรื่องสำคัญในชีวิต งานสร้างอำนาจ หน้าตา บทบาท และสร้างเม็ดเงินเพื่อการดำรงชีวิต แต่หากให้ความสำคัญเฉพาะงานอย่างเดียว ทุ่มเทแรงกายแรงใจจนหมด อาจจะส่งผลเสียในภายหลัง เช่น มีภาวะ burn out คือการเหนื่อยหน่ายไม่อยากทำงาน ไม่มีความตื่นเต้นในชิ้นงานอีกต่อไปแล้ว เพราะทุ่มเอาพลังงานทั้งหมดที่มีลงไปกับงาน

คนเราจะมีชีวิตที่ดีได้นั้นต้องอาศัยความสมดุล การขูดรีดตัวเองให้ขยันตลอดเวลาอาจรบกวนความสมดุล ดังนั้น เราคือคนกำหนดเองว่าเราจะใช้ชีวิตส่วนตัว ควบคู่ไปกับการทำงานให้ประสบความสำเร็จได้อย่างไร