รู้จักการสร้าง “แรงเสียดทาน” ในทางเศรษฐศาสตร์พฤติกรรม ที่ทำให้เราเก็บออมได้ดีขึ้น

รู้จักการสร้าง “แรงเสียดทาน” ในทางเศรษฐศาสตร์พฤติกรรม ที่ทำให้เราเก็บออมได้ดีขึ้น

เมื่อคุณต้องอยู่ภายใต้ค่าใช้จ่ายที่จำเป็น ทั้งค่าไฟ ค่าน้ำ ค่าเดินทาง ค่ากินอยู่ แถมสมองยังชอบความสุขระยะสั้นมากกว่าการคิดถึงอนาคตในระยะยาวอีกด้วย จึงนับเป็นเรื่องยาก ที่จะเก็บออมเงินสำหรับช่วงเวลาฉุกเฉินหรือการเตรียมเกษียณ

“แรงเสียดทาน” หรือ Friction” เป็นคำศัพท์ทางการเงินเชิงพฤติกรรม ที่หมายถึงสิ่งต่าง ๆ ที่ทำให้เราช้าลงในระหว่างประสบการณ์ทางการเงิน ดังนั้น Friction จึงเปรียบเสมือนเป็นกำแพงกั้นระหว่างการใช้จ่ายเงิน หากเราสามารถสร้างอุปสรรค ที่จะนำไปสู่พฤติกรรมทางการเงินที่ไม่ดีได้ ย่อมทำให้คุณบรรลุเป้าหมายทางการเงินที่ดีได้สำเร็จ

คุณอาจจะสงสัยว่า เพียงแค่การสร้างข้อจำกัดเล็ก ๆ น้อย ๆ จะช่วยสร้างการเปลี่ยนแปลงได้อย่างไร ยกตัวอย่าง กรณีในสหราชอาณาจักร เมื่อมีการปรับลดจำนวนเม็ดยาพาราเซตามอลในแผงยา สามารถช่วยลดอัตราการเสียชีวิตจากการกินยาเกินขนาดได้ถึง 43% เลยทีเดียว

ในขณะที่ยุคปัจจุบัน เทคโนโลยีทำให้การ “ซื้อ” นั้นเข้าถึงได้ง่าย มันได้ขจัดแรงเสียดทานออกไปจากชีวิตประจำวันของเรา ทำให้เราสามารถใช้จ่ายเงินได้อย่างสะดวกสบาย หากคุณต้องการเก็บออมเงินให้มากขึ้นกว่าที่เป็นอยู่ คุณก็เพียงแค่ต้องสร้างข้อจำกัดสำหรับการใช้จ่ายขึ้นมา โดยพยายามหาวิธี ที่จะทำให้เงินหลุดออกไปจากกระเป๋าคุณได้ยากที่สุด ยกตัวอย่างเช่น

การบังคับให้ตัวเองใช้แต่เงินสดเท่านั้น วิธีนี้ลดความต้องการได้ดี เพราะมีงานวิจัยสำรวจพบว่าคนที่ใช้จ่ายเงินผ่านแอปพลิเคชันและบัตรเครดิตนั้น มีแนวโน้มที่จะใช้เงินมากกว่าคนที่ใช้เงินสด เพราะมนุษย์กลัวการสูญเสีย การหยิบเงินที่จับต้องได้ออกจากกระเป๋า จะทำให้คุณรู้สึกเสียดายมากกว่าการใช้เงินที่มองไม่เห็น

การสร้างเงื่อนไขเมื่อเจอของถูกใจที่ไม่จำเป็น โดยการไม่ซื้อทันที แต่ให้รอเวลา เช่นรอเป็นระยะเวลา 1 เดือน หากผ่านเวลาที่กำหนดไปแล้วคุณยังอยาได้ของชิ้นนั้นอยู่ คุณสามารถซื้อได้ แต่โดยส่วนใหญ่แล้วผู้คนมักจะรู้สึกไม่อยากได้ของบางอย่าง เมื่อต้องรอเป็นระยะเวลานาน ๆ วิธีนี้เป็นการชะลอการตัดสินใจซื้อแบบหุนหันพลันแล่นได้เป็นอย่างดี

การจำกัดจำนวนครั้งในการไปซูเปอร์มาร์เก็ตต่อเดือน ต่อให้คุณเฝ้าบอกตัวเองเสมอว่า การไปชอปปิงจะซื้อแต่ของที่จำเป็น แต่เชื่อเถอะว่า คุณจะไม่สามารถต้านทานต่อลูกเล่นทางการตลาดไปได้แบบร้อยเปอร์เซ็นต์แน่นอน ทั้งป้ายลดราคา หรือป้าย 1 แถม 1 ก็สร้างความรู้สึกอยากได้ให้กับผู้คนได้ทั้งนั้น ดังนั้นวิธีการหลีกเลี่ยงต่อการถูกกระตุ้นให้ซื้อ โดยการไม่พบเจอเลยคือทางออกที่ดีที่สุด

การไม่มีอุปสรรคในการใช้จ่าย จะทำให้คุณเสียเงินได้มากกว่าที่คุณคิด เพราะมนุษย์มักต้องการความพึงพอใจ ณ ขณะนั้น มากกว่าการอดทนต่อความยาก เพื่อความหอมหวานที่ยังมาไม่ถึงมากกว่า จึงเป็นเรื่องจำเป็นที่คุณต้องฝึกสร้างแรงเสียดทาน หรือ Friction อยู่เสมอ เพื่อสุขภาพทางการเงินที่ดีของคุณ