ถอดบทเรียนจากกรณีศึกษา แชร์แม่มณี

แชร์แม่มณี คือ ชื่อเรียกการระดมทุนของเน๊ตไอดอลคนหนึ่ง โดยมีระบบ คือ ให้ผู้สนใจลงทุนโอนเงินไปฝากกับแม่มณี เมื่อครบ 1 เดือน ผู้ฝากเงินจะได้รับเงินต้นคืน พร้อมกับดอกเบี้ย 93% เช่น ฝาก 1,000 บาท ครบ 1 เดือน จะได้รับเงิน 1,930 บาท แน่นอนว่า ผ่านไปไม่นาน แชร์แม่มณีก็ล้ม ตัวแม่มณีโดนหมายจับ ผู้ฝากเงินก็ยังคงเรียกร้องเงินคืน สำนักข่าวรายงานกันว่า ความเสียหายของแชร์แม่มณีคราวนี้อาจจะสูงมากถึงระดับ 1,000 ล้าน

เราควรเรียนรู้อะไรจากกรณีแชร์แม่มณี ?

1 การระดมทุนจากประชาชนทั่วไปต้องได้รับอนุญาตทางกฎหมาย

การระดมทุนจากประชาชนทั่วไป เช่น ฝากเงินกินดอกเบี้ย (แชร์แม่มณี) ระดมทุนไปลงทุนในกิจการต่าง ๆ (OD capital) ฝากเงินให้คนอื่นลงทุนแทน ทุกธุรกรรมระดมทุนเหล่านี้ต้องได้รับการอนุญาตทางกฎหมายก่อนเสมอ หากไม่มั่นใจว่า สิ่งที่เราจะลงทุนถูกกฎหมายหรือไม่ เราสามารถโทรสอบถาม ก.ล.ต. โดยตรงที่ 02-2636000 อย่าไปถามคนระดมทุนล่ะ ไม่มีโจรที่ไหนมานั่งบอกว่าตัวเองเป็นโจรหรอก

2 ผลตอบแทนที่เกินจริงอย่างไม่สมเหตุสมผล เป็นไปไม่ได้ในระยะยาว

การฝากเงินกับแม่มณี เป็นตัวอย่างที่ดีในเรื่อง ผลตอบแทนที่ผิดธรรมชาติ การฝากเงินที่ได้ผลตอบแทน 93.0% ต่อเดือน หรือเทียบเท่ากับ 267,008.5% ต่อปี เป็นเรื่องที่เกินธรรมชาติมาก เพราะแม่มณีให้เหตุผลที่มาของผลตอบแทนว่า มาจากการทำธุรกิจ ซึ่งผลตอบแทนจากการทำธุรกิจส่วนใหญ่อยู่ที่ประมาณ 10 – 20% เท่านั้น สุดท้ายการเวียนเงินคนเก่ามาจ่ายคนใหม่ก็ล่ม ความจริงถ้าธุรกิจแม่มณีกำไรดีขนาดนี้ กู้เงินธนาคารมาลงทุนก็กำไรมหาศาลแล้ว

3 อย่าคิดว่ารู้จักไฟดีพอแล้วจะลองเล่นกับไฟได้

หลายคนคงจะรู้ว่า แชร์แม่มณีมีลักษณะคล้ายแชร์ลูกโซ่ โดยแม่มณีก็คงจะหมุนเอาเงินคนใหม่มาจ่ายคนเก่าไปเรื่อย ๆ เงินขาดเมื่อไหร่ก็ล้ม หลายคนก็เลยหยอดเงินเข้าไป เพราะเชื่อว่าในช่วงแรก เงินจะยังไม่ขาดมือ และยังได้รับผลตอบแทนอยู่ เรื่องแบบนี้ไม่มีอะไรการันตีเวลาได้ แชร์ลูกโซ่อาจจะล้มเป็นหลักปี หรือแค่ไม่กี่วันก็ได้ ยิ่งแม่ข่าย แม่ทีมทั้งหลายที่รู้อยู่แก่ใจ ถึงแม้จะรอดไปได้ แต่ก็มีโอกาสสูงที่จะโดนคดีไปด้วย เพราะเงินที่ตนได้มาก็ได้มาแบบผิดกฎหมายเหมือนกัน

4 เงินในกระเป๋าของคุณ คุณต้องเป็นคนดูแลเอง

ผู้เสียหายจากกรณีนี้จำนวนมากเป็นแม่บ้านที่เอาเงินของครอบครัวไปเล่นแชร์แม่มณี หลายคนนำเงินเก็บหลักล้านของครอบครัวไปลงจนหมด เพราะอยากช่วยให้สามีที่หาเงินมาได้เงินมากขึ้น เรื่องนี้ฉายภาพชัดเจนเป็นอย่างดีว่า เงินเราเราสมควรต้องเป็นคนดูแล ทุกคนมีชีวิตของตนเอง เราต้องมีพื้นฐานความรู้ด้านการเงินที่เหมาะสม การฝากเงินไว้กับคนอื่นอาจจะนำไปสู่หายนะแบบนี้เมื่อไหร่ก็ได้ ถึงแม้ว่าคน ๆ นั้นจะเป็นคนสำคัญต่อชีวิตมากเพียงไหนก็ตาม

แชร์แบบนี้ไม่หายไปจากสังคมไทยหรอก เดี๋ยวก็จะมีแชร์สารพัดแม่วนมาใหม่ไปเรื่อย ๆ ไม่รู้จบ ผู้ที่มีความรู้ทางการเงินดี และมีสติไม่ละโมบก็จะรอดจากอะไรแบบนี้ไปเรื่อย ๆ ส่วนคนที่ไม่มีความรู้ด้านการเงินก็จะตกเป็นเหยื่อมิจฉาชีพแบบนี้อยู่เรื่อยไป

สุดท้าย คุณก็ต้องเลือกชีวิตของคุณเอง