ผู้นำที่ดีต้องสร้างความรู้สึกปลอดภัยให้ผู้ตาม

เมล็ดของต้นกล้า แม้จะมาจากพันธุ์เดียวกัน แต่หากเติบโตในดินคุณภาพไม่เหมือนกัน ก็ส่งผลต่างไปโดยสิ้นเชิงต่อการออกลูกออกผล บรรยากาศการทำงานที่สร้างการแข่งขันระหว่างพนักงานด้วยกันเอง นำไปสู่ความรู้สึกไม่ปลอดภัยในหน้าที่การงาน ในขณะที่ผู้นำที่ดีจะพยายามสร้างความรู้สึกมั่นคง เพื่อเสริมสร้างศักยภาพให้พนักงานมุ่งไปข้างหน้าได้ดีกว่า Simon Sinek เสนอแนวคิดแบบใหม่นี้ ให้เราฟังใน TED Talk ที่ชื่อว่า “Why good leaders make you feel safe” หรือ “ทำไมผู้นำที่ดีจึงทำให้คุณรู้สึกปลอดภัย”

ครั้งหนึ่ง กองทัพสหรัฐอเมริกาเคลื่อนพลอยู่ในอัฟกานิสถาน เพื่อปกป้องกลุ่มเจ้าหน้าที่รัฐบาลอัฟกานิสถาน ที่จะไปเยี่ยมผู้สูงอายุในหมู่บ้านต่าง ๆ แต่แล้วก็ถูกซุ่มโจมตีจากสามทิศทางพร้อม ๆ กัน ในตอนนั้นเอง มีคนเห็นร้อยเอกสเวนสันวิ่งผ่านบริเวณที่มีการปะทะ เพื่อไปช่วยผู้บาดเจ็บ และลำเลียงศพผู้เสียชีวิตไปยังเฮลิคอปเตอร์ลำเลียง เขาจึงได้รับเหรียญกล้าหาญจากรัฐบาล

คำถามคือ อะไรเป็นแรงผลักดันที่ทำให้ร้อยเอกคนดังกล่าวฝ่าอันตรายถึงชีวิตไปช่วยคนอื่น ๆ

เมื่อมองกลับมาที่สนามรบในชีวิตประจำวันของใครหลาย ๆ คน เราอาจไม่ได้ทำงานอยู่ในสนามรบเสี่ยงเป็นเสี่ยงตาย แต่เราเป็นพนักงาน เป็นลูกจ้าง เป็นสมาชิกของกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง ซึ่งต้องเอาตัวรอดหารายได้ เพื่อมีชีวิตอยู่เช่นกัน แต่ระบบการได้รับรางวัล หรือคำชื่นชมนั้นแตกต่างไปโดยสิ้นเชิง ในวงการธุรกิจเรากลับมอบเหรียญกล้าหาญ หรือโบนัสให้คนที่กล้าทำร้ายผู้อื่น กล้าหั่นขาเก้าอี้ พร้อมที่จะแข่งขันและเอาตัวรอด

ความแตกต่างระหว่างสองเหตุการณ์นี้ ไม่ได้ขึ้นอยู่กับตัวบุคคล แต่ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อม

หลายครั้ง สิ่งที่วีรบุรุษหรือฮีโร่ตามสนามรบให้คำอธิบาย ต่อเหตุผลของการกระทำอันกล้าหาญของเขา มักจะเป็นคำตอบเช่นว่า “ถ้าเป็นคนอื่นในทีม เขาก็จะทำแบบนี้เหมือนกัน” เห็นได้ชัดว่า ในหมู่คนทำงานด้วยกันมีความไว้วางใจ และความร่วมมือกันสูงมาก มันไม่ใช่แค่การทำตามคำสั่งของหัวหน้า เพราะความไว้ใจ หรือความร่วมมือไม่ได้มาจากการถูกสั่งให้ร่วมมือกัน แต่มันต้องมาจากสภาพแวดล้อม ที่สร้างบรรยากาศการทำงานลักษณะนั้นขึ้นมา

ย้อนกลับไปในยุคหิน มนุษย์อยู่รอดจากอันตรายรอบด้านก็เพราะมนุษย์เป็นสัตว์สังคม อยู่รวมกันเป็นกลุ่ม มีการแบ่งหน้าที่และงานกันทำ มนุษย์คนหนึ่งกล้าหลับตานอนเพราะมีมนุษย์อีกคนเป็นเวรยามเฝ้าพวกเขาให้จากสัตว์ดุร้าย

ในโลกสมัยใหม่ เราก็ต้องเอาตัวรอดจากเศรษฐกิจผันผวน ความไม่แน่นอนของตลาด หรือการแทนที่ของเทคโนโลยีรูปแบบต่าง ๆ สิ่งที่เราเปลี่ยนได้คือสภาพแวดล้อมในองค์กร ซึ่งบทบาทของผู้นำแต่ละองค์กรส่งผลต่อสภาพแวดล้อมสูงมาก หากสภาพแวดล้อมไม่ดี พนักงานก็จะถูกบังคับให้ใช้ทรัพยากรและพลังงานไปกับการปกป้องตัวเขาเองจากคนอื่น ในทางกลับกันหากสภาพแวดล้อมดี พนักงานก็จะมีเวลาร่วมมือกัน เอาจุดแข็งและความสามารถของแต่ละคนมาผลักดันตัวเองและองค์กรไปข้างหน้า

การเป็นผู้นำนั้น ไม่ได้ได้มาเพราะตำแหน่งที่อยู่สูงสุดในองค์กรแต่เพียงอย่างเดียว ผู้นำกับผู้มีอำนาจนั้นต่างกัน ผู้มีอำนาจอาจบังคับ ออกคำสั่ง สร้างความหวาดกลัว ในขณะที่ผู้นำสร้างแรงบันดาลใจและความรู้สึกปลอดภัย