ภูมิรัฐศาสตร์ (Geopolitics) ส่งผลกับการทำธุรกิจอย่างไร

“ภูมิรัฐศาสตร์” (Geopolitics) คือ การศึกษาเกี่ยวกับผลกระทบทางภูมิศาสตร์ (มนุษย์และกายภาพ) ที่มีต่อการเมืองและความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ คุณอาจจะสงสัยว่าสิ่งนี้เชื่อมโยงต่อระบบเศรษฐกิจหรือธุรกิจได้อย่างไร อธิบายแบบง่าย ๆ โดยยกตัวอย่างว่า หากมีสงครามเกิดขึ้นในแถบตะวันออกกลางหรือบริเวณคาบสมุทรเกาหลี อาจทำนายได้ว่าจะมีการเปลี่ยนแปลงของราคาน้ำมันและการหยุดชะงักของกระบวนการผลิตอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์อย่างแน่นอน

ดังนั้น ภูมิรัฐศาสตร์ก็คือการทำความเข้าใจ อธิบาย และคาดการณ์พฤติกรรมการเมืองระหว่างประเทศจากตัวแปรทางภูมิศาสตร์ ซึ่งได้แก่ ภูมิประเทศ ประชากรศาสตร์ ทรัพยากรธรรมชาติ การศึกษา ภูมิอากาศ และวิทยาศาสตร์ประยุกต์ของการประเมินในระดับภูมิภาค ความเข้าใจเกี่ยวกับภูมิรัฐศาสตร์มีความสําคัญต่อธุรกิจมาโดยตลอด ตั้งแต่ในระดับกฎหมายระหว่างประเทศ อย่างการที่รัฐบาลบังคับใช้กฎหมายสำหรับบริษัทต่างชาติที่จะเข้ามาดำเนินงานในประเทศของตน ขอบเขตทางภูมิรัฐศาสตร์สําหรับการทำธุรกิจ เกี่ยวข้องตั้งแต่ความแตกต่างสำหรับการค้าระหว่างประเทศ ข้อกําหนดทางกฎหมายไปจนถึงภัยคุกคามจากสงครามหรือการก่อการร้ายและเหตุการณ์เฉพาะ

ในทศวรรษที่ผ่านมาภูมิรัฐศาสตร์ได้กลายเป็นหัวข้อที่โดดเด่นมากขึ้นในระดับโลก การรุกรานยูเครนของรัสเซียในปี ค.ศ. 2022 และการระบาดใหญ่ทั่วโลกในปี ค.ศ. 2020-2021 ได้เพิ่มความตึงเครียดทางภูมิรัฐศาสตร์มากขึ้น ทำให้เกิดสภาพแวดล้อมที่ไม่แน่นอนสำหรับธุรกิจที่ทำธุรกรรมข้ามพรมแดน

มีการรายงานว่าในปี ค.ศ. 2022 บริษัทข้ามชาติเกิดความสูญเสียที่เชื่อมโยงกับความไม่มั่นคงทางการเมืองเพิ่มขึ้น 35 เปอร์เซ็นต์จากปี ค.ศ. 2020 โดยสาเหตุมาจากการเพิ่มขึ้นของประชานิยมทั้งในประเทศก้าวหน้าและประเทศกําลังพัฒนาที่นําไปสู่ความรุนแรงทางการเมืองที่เพิ่มขึ้นในบางภูมิภาค

บริษัทต่าง ๆ กําลังอยู่ในภาวะตึงเครียดทางภูมิรัฐศาสตร์ เมื่อเผชิญกับแรงเสียดทานทางการเมืองทั้งภายในและระหว่างภูมิภาคที่กำลังร้อนระอุขึ้น ซึ่งทำให้แนวโน้มที่จะเกิดผลกระทบต่อประสิทธิภาพและการดำเนินงานขององค์กรต่าง ๆ มีโอกาสเพิ่มสูงขึ้น หลายสัปดาห์หลังจากรัสเซียบุกยูเครน BP บริษัทพลังงานที่ใหญ่เป็นอันดับ 3 ในยุโรป ประกาศถอนหุ้นทั้งหมด จำนวน 19.75% คิดเป็นมูลค่า 2.5 หมื่นล้านเหรียญจาก Rosneft ซึ่งเป็นบริษัทยักษ์ใหญ่ด้านน้ำมันและก๊าซของรัสเซีย นอกไปจากนี้ UniCredit ธนาคารอิตาลีสูญเสียเงินราว 1.3 พันล้านดอลลาร์ ExxonMobil สูญเสียมากกว่า 3 พันล้านดอลลาร์ และ H&M สูญเสียเกือบ 200 ล้านดอลลาร์

ในช่วงสามเดือนนับตั้งแต่มีการบุกรุกของรัสเซีย บริษัทราวกว่า 1,000 บริษัทได้ทยอยถอนตัวออกจากตลาดรัสเซีย สิ่งนี้เป็นหลักฐานที่แสดงให้เห็นถึงค่านิยมใหม่สําหรับการดำเนินธุรกิจ โดยจากการรายงานพิเศษ Edelman Trust Barometer ประจำปี ค.ศ. 2022 ซึ่งได้ทำการสำรวจผู้ตอบแบบสอบถามจำนวน 14,000 คน ใน 14 ประเทศ พบว่า 6 ใน 10 ได้กล่าวว่า “ภูมิรัฐศาสตร์” ถือเป็นประเด็นสำคัญต่อการทำธุรกิจ ไม่แพ้ประเด็นความรับผิดชอบต่อสังคม สิ่งแวดล้อมและอื่น ๆ