เตรียมตัวเกษียณอย่างไร ถ้าไม่ได้เป็นข้าราชการ

การเตรียมตัวเกษียณเป็นโจทย์ใหญ่สำหรับใครหลาย ๆ คนที่ไม่ได้มีธุรกิจเป็นของตัวเอง หรือไม่ได้สวัสดิการในฐานะข้าราชการของรัฐ ด้วยระบบการดูแลประชากรที่ยังไม่สามารถทำให้ผู้คนใช้ชีวิตวัยเกษียณได้อย่างพอมีเงินใช้ ทำให้การเตรียมตัวก่อนเกษียณเป็นเรื่องใหญ่ของคนไทยหลาย ๆ คน ซึ่งการเตรียมตัวเกษียณนั้น จำเป็นต้องทำในหลายด้าน ไม่ใช่แค่ด้านการเงิน แต่เกี่ยวกับความพร้อมทางจิตใจอีกด้วย

มนุษย์เราเกิดมาในแง่หนึ่งเพื่อเป็นทรัพยากร คอยทำงานหมุนวงล้อเศรษฐกิจ ตั้งแต่ยังเด็กเราถูกปลูกฝังให้เข้าเรียนในโรงเรียน และต่อมาในมหาวิทยาลัย ด้วยเหตุผลที่ว่า วันหนึ่งเราจะต้องกลายเป็นทรัพยากรมนุษย์ เป็นคนทำงาน

ซึ่งสำหรับหลาย ๆ คนที่ทำงานอยู่ในออฟฟิศ ไม่ได้เป็นเจ้าของธุรกิจ หรือไม่ได้เป็นพนักงานราชการที่ได้รับเงินเลี้ยงดูเมื่อเกษียณ ด้วยระบบสวัสดิการที่ไม่เอื้อให้คนเกษียณอายุมีเงินพอเลี้ยงตัวเองได้ การเกษียณออกจากการทำงานยาวนานตลอดชีวิต ก็กลายเป็นอีกโจทย์หนึ่งโจทย์ใหญ่ เพราะหลังการเกษียณนั้น เป็นช่วงชีวิตที่ไม่มีรายรับ มีแต่รายจ่าย และสุขภาพถดถอยไปตามอายุที่เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ

คำถามคือ เราจะเตรียมพร้อมตัวเองอย่างไร ในช่วงเวลาก่อนที่ชีวิตจะไปที่จุดนั้น

สำหรับการเตรียมตัวเองให้พร้อมก่อนเกษียณนั้น แน่นอนว่าปัจจัยแรกที่ทุก ๆ คนต้องนึกถึงคือ การบริหารจัดการเงิน เราจะจัดการเงินในกระเป๋าอย่างไร ในวันที่เป็นผู้สูงอายุ ซึ่งตลาดแรงงานโดยทั่วไปเลิกจ้าง ค่าใช้จ่ายจุกจิกมากมายไม่ว่าจะเป็น การใช้ชีวิตกินอยู่ในชีวิตประจำวัน ค่าใช้จ่ายในบ้าน ค่าเดินทาง เหล่านี้เป็นสิ่งที่คนวัยเกษียณต้องควักออกอยู่เสมอ

ยังไม่พอ ด้วยสุขภาพที่ถดถอยตามอายุ ผู้คนวัยเกษียณจำเป็นต้องมีเงินสำรองเพื่อการดูแลสุขภาพตนเอง เพราะยิ่งอายุมากยิ่งมากโรค ค่าใช้จ่ายเรื่องการรักษาพยาบาลก็มากขึ้นไปด้วย ซึ่งจุดนี้เราต้องเตรียมพร้อมตัวเองให้ดี จัดการดูแลตั้งแต่ยังไม่เกษียณว่าเราต้องการรับการรักษาพยาบาลอย่างไร ใช้สิทธิไหน

ในอีกแง่หนึ่ง คนที่ทำงานมาตลอดจนเกษียณหลายคนก็รู้สึกว่าต้องการรางวัล หรือทำอะไรเพื่อความสุขของตนเอง หลังจากการเหนื่อยยากมาตลอดหลายสิบปี การวางแผนเกษียณก็จำเป็นจะต้องกันเงินส่วนนี้ไว้ด้วยหากมันเป็นสิ่งที่คิดจะทำหลังวัยทำงาน

อย่าลืมว่า ที่อยู่อาศัยก็เป็นเหมือนร่างกายมนุษย์ คือยิ่งนานเท่าไหร่ยิ่งเสื่อมโทรม การวางแผนการเงินเพื่อวัยเกษียณอาจต้องเป็นแผนที่ควบคู่ไปกับเรื่องที่พักอีกด้วย เพราะในชั่วอายุคน แน่นอนว่าที่อยู่อาศัยจะเสื่อมสภาพ สุดท้ายก็จำเป็นจะต้องควักเงินในกระเป๋าออกไปจ่าย ไม่ว่าจะเป็นการซ่อมแซมหรือการหาที่อยู่ใหม่เลย

สุดท้ายแล้ว สิ่งที่สำคัญไม่น้อยไปกว่าการวางแผนการเงินก่อนเกษียณ คือการเตรียมความพร้อมทางจิตใจ ยอมรับการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้น และหากำลังใจจากหลาย ๆ สิ่งรอบข้าง การจัดการเงินที่ดีย่อมส่งผลให้จิตใจดี ไม่กังวล การดูแลการเงินและจิตใจของมนุษย์วัยเกษียณคือสิ่งสำคัญที่ต้องประคองควบคู่กันไป