วิวัฒนาการมนุษย์และมูลค่าของเงิน

เงิน (money) คือตัวกลางที่ใช้ในการชำระหนี้ และแลกเปลี่ยนสินค้า เราทุกคนคงเกิดมาและคุ้นเคยกับเงินมาตั้งแต่จำความได้ แต่หากคิดให้ถี่ถ้วน เราอาจจะมีคำถามขึ้นมาในใจว่าทำไมระบบของเงินยังคงดำรงอยู่ได้ ทำไมมนุษย์ถึงเชื่อในกระดาษและเหรียญกษาปณ์ที่สร้างขึ้นมา มูลค่าของเงิน เกิดขึ้นได้อย่างไร

 

ก่อนจะทำความเข้าใจเรื่องมูลค่าของเงิน เราต้องกลับไปทำความเข้าใจเรื่องเงินและประวัติศาสตร์ของเงินกันก่อน

 

มนุษย์ หรือ Homo sapiens เป็นสิ่งที่มีความพิเศษในเชิงวิวัฒนาการ หลังจากที่เกิดการปฏิวัติทางความคิด (Cognitive Revolution) เมื่อประมาณ 70,000 ปีที่ผ่านมา มนุษย์ (ในที่นี้หมายถึง H. sapiens) ได้ค้นพบความสามารถพิเศษใหม่ที่แตกต่างไปจากสัตว์อื่นบนโลกนี้ นั่นก็คือการรู้จักกับ Imagined reality

 

ความจริงบนโลกใบนี้แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ ความจริงที่สัมผัสได้ (Subjective reality) เช่น ต้นไม้ เสือ เก้าอี้ ภูเขา และความจริงที่สัมผัสไม่ได้ (Imagined reality) เช่น โลกหลังความตาย ความรัก ความดี สาธารณรัฐ

 

หนึ่งใน Imagined reality ที่ประสบความสำเร็จที่สุดในโลกคือ “เงิน”

 

เพราะโดยแท้จริงแล้ว เงินเป็นสิ่งที่จับต้องไม่ได้ ถึงแม้ว่าเงินในหลายรูปแบบมีสภาพทางกายภาพจับต้องได้ เช่น ธนบัตร เหรียญ แต่ความจริงแล้ว มนุษย์ไม่ได้โหยหาเงินที่ลักษณะทางกายภาพ แต่มุ่งหวังไปที่ความสามารถในการแลกเปลี่ยนเป็นสิ่งอื่นได้ของเงิน แน่นอนความสามารถดังกล่าวเป็นเรื่องที่จับต้องไม่ได้ และต้องใช้ความพยายามอย่างยิ่งยวดในการสร้างเงินขึ้นมา

 

“เงิน” ตามทฤษฎีของเงินตราจึงหมายถึงสิ่งที่มีองค์ประกอบ 2 อย่างเข้าด้วยกัน คือ ความเชื่อ (Trust) และความสามารถในการแลกเปลี่ยน ตราบใดที่สินทรัพย์ใดที่ยังมีความเชื่ออยู่และนำไปเป็นสื่อกลางในแลกเปลี่ยนเป็นสิ่งอื่นได้ สิ่งนั้นก็สามารถตีความได้เป็นเงิน

 

การสร้างเงินในระยะแรกยากลำบากมาก

 

เนื่องจากการจะทำให้มนุษย์ยอมรับเงินว่ามันมีค่าเหนือกว่าลักษณะทางกายภาพที่มันมี เช่น ยอมรับว่าธนบัตรราคา 1,000 บาท มีค่า 1,000 บาท แม้ว่าต้นทุนการผลิตธนบัตร 1 ใบอาจไม่ถึง 10 บาท ในระยะต้น การสร้างระบบของเงินจึงไม่ง่ายนัก เพราะ Trust ที่คนมีให้กับระบบการเงินยังน้อย

 

เหรียญกษาปณ์เหรียญแรกที่เกิดขึ้นบนโลกจึงต้องผนวกเอา Imagined reality ที่แข็งแกร่งที่สุด 3 อย่างเข้าด้วยกัน เหรียญจากดินแดนลิเบียยึดเอาอำนาจทางเศรษฐกิจมาส่วนหนึ่ง เพราะเหรียญดังกล่าวใช้ชำระหนี้ได้ ยึดเอาอำนาจทางการเมืองมาส่วนหนึ่ง เพราะใครปฎิเสธการรับเหรียญเพื่อชำระหนี้จะถูกลงโทษ และยึดเอาอำนาจทางสังคมมาส่วนหนึ่ง เพราะเหรียญตราความยิ่งใหญ่ของกษัตริย์ลงไปให้ผู้ใช้เคารพนับถือ

 

ระบบดังกล่าวถูกใช้มาอย่างต่อเนื่องนานจนถึงปัจจุบัน

 

“เงิน” ในปัจจุบันจึงถูกรองรับด้วยระบบทางเศรษฐกิจที่ว่ามันสามารถชำระหนี้ได้ รองรับด้วยการเมืองในแง่อำนาจของรัฐที่จะรักษาเสถียรภาพของค่าเงินของตนไว้ และสร้างอำนาจทางสังคมในแง่ของบุคคลนิยม ชาตินิยม และศาสนานิยม ผ่านการใช้อัตลักษณ์ต่างๆ ให้คนเชื่อมั่นและยึดถือในระบบเงินตราของตน

 

 

Bitcoin ถือเป็นอีกหนึ่งตัวอย่างที่ดีในเรื่องการพยายามทำความเข้าใจเรื่องมูลค่าของเงิน

 

อย่างที่หลายคนคงทราบกันดี ราคา Bitcoin กำลังพุ่งขึ้นอย่างน่าตื่นเต้นสร้างผลตอบแทนกว่า 3,000% ในช่วงปี 2017 ที่ผ่านมา Bitcoin ถูกนิยามว่าเป็น “เงิน” ประเภทหนึ่งที่ไม่ได้ถูกรองรับการชำระหนี้ตามกฎหมายโดยชาติใดชาติหนึ่งโดยเฉพาะ แต่เป็นเงินดิจิตัลที่พัฒนาขึ้นมาจากเทคโนโลยี Blockchain ซึ่งพิสูจน์ความโปร่งใสของธุรกรรมโดยการให้คนในระบบตรวจสอบความถูกต้องและยืนยันธุรกรรมที่เกิดขึ้นเพื่อแลกกับโอกาสในการจะได้รับ Bitcoin ที่เกิดขึ้นใหม่ จนกลายมาเป็นชื่อเรียกว่าการขุดเหมือง Bitcoin

 

จุดเด่นของ Bitcoin คือความเป็นอิสระและไม่ขึ้นตรงต่อรัฐบาลใด ประเด็นดังกล่าวทำให้ความแข็งแรงในเชิงโครงสร้างทางจิตสำนึกของผู้ใช้ด้อยลงเพราะไม่มี Imagined reality ทางการเมืองมารองรับ และ Bitcoin ก็เป็นสกุลเงินดิจิตัลที่ไม่ได้ผูกตนเองไว้กับสังคมใด Bitcoin จึงไม่มี Imagined reality ทางสังคมมารองรับเช่นเดียวกัน

 

สิ่งที่ Bitcoin มีคือ Economic imagined reality

 

พูดให้ชัดก็คือ Trust ของคนที่เชื่อว่า Bitcoin มีมูลค่า ราคาของ Bitcoin จึงผันแปรไปตาม Trust ของคนที่อยู่ในระบบเป็นหลัก เนื่องจาก Bitcoin เป็นระบบการเงินที่ไม่มีรัฐไหนรองรับอยู่เบื้องหลัง ตลาด Bitcoin รวมไปถึง Cryptocurrency หรือ Cryptoasset ต่างๆ จึงไม่มีอำนาจของรัฐเข้ามาแทรกแซงเพื่อสร้างเสถียรภาพใดใด

 

ราคา Bitcoin จึงแปรผันไปตาม Trust เป็นหลัก

 

ราคา Bitcoin ถือเป็นสิ่งที่ประเมินมูลค่าได้ยาก และใช้ทฤษฎีทางการเงินมาอธิบายได้ยากเช่นเดียวกันว่าจุดสมดุลของราคาควรจะบรรจบที่จุดไหน สิ่งสำคัญที่สุดคือ Bitcoin ต้องรักษา Trust ในสินทรัพย์ไว้ให้ได้อย่างต่อเนื่อง

 

การเพิ่มขึ้นของราคา Bitcoin อย่างมากมายมหาศาลในช่วงเวลาที่ผ่านมาไม่ใช่เรื่องราวมหัศจรรย์แต่อย่างใด อย่าลืมว่ามูลค่าทุกอย่างบนโลกถูกตีความด้วย Imagined reality ที่ไม่มีอยู่จริงทั้งสิ้น

 

Bitcoin ราคาขึ้นได้อย่างไร คำตอบคงเหมือนกับงานศิลปะของแวนโก๊ะ พระเครื่องรุ่นเก่าเก็บ ปอยผมของบริดนีย์ สเปียร์ และทะเบียนรถสวยเบอร์โทรศัพท์สวยมีราคาขึ้นมาได้อย่างไร

 

ตราบใดที่ยังมี Trust ระบบของ Imagined reality ก็จะยังทำงานได้สืบเนื่องต่อไป

 

มูลค่าของเงินก็ใช่ และมูลค่าของ Bitcoin ก็เช่นกัน

 

ลงทุนศาสตร์ – Investerest

ติดตามบทความดีดีกดที่นี่เลย FACEBOOK , OFFICIAL LINE และ WEBSITE

 

พิเศษ! เข้ากลุ่มเรียนหุ้นออนไลน์ฟรีกับลงทุนศาสตร์แบบไม่มีเงื่อนไขได้ที่ : เรียนหุ้นฟรีกับลงทุนศาสตร์

 

อัพเดทล่าสุดเมื่อ : 15 สิงหาคม 2019