ช้อปปิ้งทำให้หายเครียดจริงหรือ

เคยไหมที่ซื้อของที่ไม่จำเป็นต่อการใช้ชีวิต แต่รู้สึกอยากซื้อเพราะในชั่วขณะที่ได้เป็นเจ้าของสินค้าชิ้นนั้นคุณก็รู้สึกมีความสุขหรือสบายใจ การซื้อสินค้าที่ไม่จำเป็นต่อชีวิต แต่ตอบสนองความอยาก หลายครั้งมันคือการซื้อเพื่อบำบัดความเครียดลึก ๆ ภายในใจมนุษย์ การซื้อสินค้าซึ่งเห็นผลทันที คือจ่ายเงินและได้รับสินค้า เป็นกระบวนการทางจิตวิทยาอย่างหนึ่งที่ผู้คนในสังคมใช้เพื่อแก้เครียด แต่คำถามคือจุดไหนคือความพอดี และมันแก้เครียดได้อย่างยั่งยืนจริงหรือไม่

งานวิจัยหลายชิ้นพบว่า เมื่อมนุษย์อยู่ในสภาวะเครียดหรือกดดัน พฤติกรรมการซื้อจะเปลี่ยนไป ความรู้สึกอยากซื้ออยากได้จะเข้มข้นมากขึ้นเพราะคาดเดาเอาเองว่ามันน่าจะทำให้เรารู้สึกดีขึ้นได้ แม้ในชั่วขณะการจ่ายเงินและได้ครอบครองสินค้า และเมื่อเวลาผ่านไปเราจะเบื่อสินค้านั้นแล้วก็ตาม

ดังนั้นการซื้อของเพื่อตอบสนองอารมณ์หรือความเครียดนั้นต่างจากการซื้อของใช้จำเป็นทั่วไปโดยสิ้นเชิง ตัวชี้วัดคือการไตร่ตรองที่จะซื้อสินค้าชิ้นหนึ่งนั้นแตกต่างออกไป จากคำถามว่าจำเป็นไหม เป็นคำถามว่า อยากได้ไหม

สิ่งสำคัญในพฤติกรรมการซื้อเช่นนี้คือ เราต้องรู้ทันตนเอง เราซื้อสิ่งที่เราอยากได้เพื่อแก้เครียด แต่ถ้าพฤติกรรมนี้ถูกทำอย่างเคยชินติดเป็นนิสัย ก็มีความเสี่ยงสูงที่จะนำไปสู่ผลกระทบเรื่องการเงิน ทำให้ต้องเครียดซ้ำสองเข้าไปอีก

แล้วมีวิธีการอะไรบ้างที่จะช่วยเราควบคุมการซื้อของตนเองได้

ลองจัดบ้าน ทำความสะอาดห้องใหม่: เชื่อว่าหลาย ๆ คนน่าจะพบประสบการณ์คล้าย ๆ กัน คือเมื่อรื้อของที่กองอยู่รก ๆ ที่ไม่ถูกจัดแจงเป็นที่เป็นทาง บางครั้งเราก็เจอของที่เราลืมไปแล้วว่าเคยมี นี่เป็นหนึ่งในวิธีที่สามารถเลี่ยงการซื้อสินค้าใหม่ซ้ำได้
ลองซึมซับความรู้สึกขอบคุณของสินค้าสิ่งของต่าง ๆ ที่เรามี: อาจจะเป็นการเขียนบันทึกรายละเอียดว่าเรามีสิ่งของอะไรบ้าง ใช้ทำอะไรได้บ้าง มีประโยชน์อย่างไร หรือมีคุณค่าทางจิตใจอย่างไร
ถ้าหากความเครียดยังคงอยู่แล้วเรายังรู้สึกอยากช้อปปิ้ง วิธีหนึ่งคือการจ่ายให้น้อยลง: เมื่อเรายังไม่สามารถจัดการความเครียดโดยการไม่จ่ายได้ เราอาจจะลดการใช้จ่ายให้น้อยลง จากที่เคยซื้อสินค้าราคาแพงมาตอบสนองความเครียด ก็ลดราคาสินค้าลงมา เช่น การไปกินขนมที่ชอบ หรือซื้อสินค้าแต่งห้องเล็ก ๆ น้อย ๆ แทน จะได้ไม่รบกวนเงินในกระเป๋ามากเกินไป

ยิ่งออนไลน์ช้อปปิ้งพาเอาชั้นวางสิ่งของในห้างสรรพสินค้ามาไว้บนมือเรา การควบคุมความอยากได้อยากมีก็ยากขึ้นเรื่อย ๆ อีกทั้งความเครียดในชีวิตประจำวันก็เครียดอยู่แล้ว เราอาจต้องควบคุมดูแลตัวเองดี ๆ เพื่อให้เราจัดการความเครียดโดยไม่ส่งผลกระทบต่อความมั่นคงทางการเงินของเรา