หุ้น PTT หรือบริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) ถือเป็นบริษัทพลังงานของชาติที่เกี่ยวพันกับความมั่นคงของชาติโดยตรง วันที่ 6 ธันวาคม พ.ศ. 2544 หุ้นปตท. เข้าจดทะเบียนซื้อขายครั้งแรก (ไอพีโอหรือ IPO) ในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย และเปิดโอกาสให้นักลงทุนทั่วไปเข้าร่วมลงทุนได้
คำถามคือ ทำไมรัฐต้องไอพีโอ (IPO) หุ้น PTT เข้าตลาดหุ้น
หากบริษัทนี้สำคัญจริงเหตุใดรัฐถึงแปรรูปให้ปตท. กลายเป็นรัฐวิสาหกิจและเปิดให้คนทั่วไปร่วมเป็นเจ้าของได้ ซึ่งหลักการนี้ก็ใช้เป็นเหตุผลเดียวกันกับการนำรัฐวิสาหกิจอื่นเข้าตลาดหุ้นด้วย
1 รัฐต้องการเงินมาขยายธุรกิจ
การนำหุ้นเข้าตลาดหุ้น ถึงแม้ว่าจะเสียความเป็นเจ้าของไปส่วนหนึ่ง แต่ก็ทำให้เงินก้อนใหม่เข้ามาใช้ในการขยายกิจการต่อ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงวิกฤตเศรษฐกิจที่รัฐมักจะมีรายรับไม่พอกับรายจ่ายส่งผลให้ไม่สามารถหาเงินไปเยียวยาธุรกิจในเครือของรัฐบาลได้ การยอมเสียความเป็นเจ้าของบางส่วนไปก็ยังดีกว่าปล่อยให้ธุรกิจล้มและสูญเสียกิจการทั้งหมดไปเลย
การระดมทุนผ่านรัฐวิสาหกิจก็คล้ายกับการระดมทุนโดยรัฐ เพียงแต่เงินที่ระดมทุนได้มาจะไม่สามารถนำมาใช้ในโครงการอื่นที่ไม่ใช่ของกิจการได้ แต่รัฐวิสาหกิจเองก็มีสภาพเป็นกึ่งรัฐเพราะหลายครั้ง รัฐวิสาหกิจก็เข้าทำโครงการที่กำไรน้อยหรือขาดทุน แต่จะสร้างประโยชน์ให้กับประชาชน การระดมทุนผ่านการแปรรูปรัฐวิสาหกิจจึงคล้ายกับการระดมเงินจากภาครัฐเพียงแต่ต้องนำไปใช้ในจุดประสงค์ที่เกี่ยวข้องกับกิจการเสมอ
ตัวอย่างรัฐวิสาหกิจกับโครงการที่กำไรน้อยหรือขาดทุน
AOT กับการเข้าบริหารสนามบินใหม่ 4 สนามบิน
BAFS กับการเข้าทำโครงการขนส่งน้ำมันทางท่อที่อัตราการทำกำไรน้อยแต่ดีต่อสิ่งแวดล้อม
2 รัฐต้องการเงินมาสร้างความมั่นคงของชาติ
วิกฤตต้มยำกุ้งถือเป็นเหตุการณ์ที่อธิบายวิกฤตของชาติไทยได้ดี เนื่องจากในช่วงปี 2540 ประเทศไทยพยายามนำเงินสำรองระหว่างประเทศมาตรึงค่าเงินบาทไทยให้คงที่เมื่อเทียบกับดอลล่าร์สหรัฐ จนในท้ายที่สุดก็ต้องปล่อยลอยตัวค่าเงินและทำให้ประเทศตกอยู่ในวิกฤตทันที เพราะธุรกิจจำนวนมากสร้างหนี้ในรูปสกุลเงินสหรัฐ พอปล่อยลอยตัว ธุรกิจก็ไม่อาจชำระหนี้ได้ และล้มละลายไปจำนวนมาก รัฐเองก็บอบช้ำจากเหตุการณ์ดังกล่าวมากจนเกิดภาวะวิกฤตทางการเงินจนต้องไปกู้ยืมเงินจาก IMF มาอย่างที่ทราบกัน
การเอารัฐวิสาหกิจเข้าตลาดหุ้นจะช่วยเพิ่มโอกาสที่รัฐจะหาเงินได้ เพราะเมื่อหุ้นอยู่ในตลาดหุ้น รัฐก็สามารถขายให้กับประชาชนหรือผู้ที่สนใจลงทุน และนำเงินที่ได้จากการขายหุ้นดังกล่าวไปใช้ในการพยุงเศรษฐกิจได้ อย่างที่เห็นจากการก่อตั้งกองทุนวายุภักษ์ 1 และ 2 ขึ้นมา เพื่อให้รัฐขายหุ้นในรัฐวิสาหกิจบางส่วนกับประชาชนทั่วไป จนรัฐสามารถหาเงินสดหลายหมื่นล้านบาทเพื่อไปใช้ในยามวิกฤตได้
3 รัฐต้องการความโปร่งใส
ข้อดีอย่างยิ่งข้อหนึ่งของการเข้าตลาดหุ้นคือการกำกับดูแลกิจการที่ดีและความโปร่งใส เนื่องจากทันทีที่หุ้นเข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ บริษัทก็จะถูกควบคุมดูแลโดยสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) ซึ่งมีกฎระเบียบยิบย่อยมากมาย และการมีผู้ถือหุ้นรายย่อยก็จะทำให้เกิดการตรวจสอบและโปร่งใสเพื่อให้เกิดความเสมอภาค
ยกตัวอย่างเช่น ประชาชนสามารถติดตามข้อมูลและผลงานของปตท. อย่างละเอียดได้โดยง่าย มีงบการเงินให้อ่านทุกไตรมาส มีการตรวจสอบความโปร่งใส ประชาชนสามารถรู้ได้ว่าคณะกรรมการเข้าประชุมครั้งหนึ่งจะได้เบี้ยประชุมกี่บาท ในขณะที่ถ้าเทียบกับองค์กรภาครัฐโดยทั่วไปแล้ว ประชาชนแทบจะไม่สามารถตรวจสอบได้เลย เพราะข้อมูลไม่ถูกเปิดเผยเป็นสาธารณะเหมือนหุ้นที่จดทะเบียนอยู่ในตลาดหุ้น
4 รัฐต้องการการบริหารธุรกิจแบบเอกชน
การแปรสภาพรัฐวิสาหกิจส่วนใหญ่มักมาพร้อมกับการพัฒนาองค์กรอย่างมาก เนื่องจากการมีผู้ถือหุ้นอื่นที่ไม่ใช่รัฐจะทำให้เกิดสภาพคล้ายเอกชนที่มีการจัดการที่ดีขึ้น รวมไปถึงแสวงหาการเติบโตที่มากกว่า โครงสร้างองค์กรเอื้อให้กับการบริหารแบบเอกชนมากขึ้น และลดอำนาจจากภาคการเมืองลงให้มากที่สุด ยกตัวอย่างเช่น ปตท. ที่ก่อนจะได้รับการแปรรูปอย่างจริงจังก็มีสภาพปั้มน้ำมันเป็นปั้มสามทหารที่ค่อนข้างล้าสมัยและแข่งขันได้ยากกับปั้มน้ำมันจากต่างประเทศ แต่เมื่อผ่านการแปรรูป ปตท. ก็ได้พัฒนาเป็นอย่างมากจนกลายเป็นปั้มน้ำมันที่ครองส่วนแบ่งตลาดอันดับหนึ่งของประเทศมาอย่างยาวนาน
การแปรรูปรัฐวิสาหกิจจึงจำเป็นกับองค์กรที่เป็นส่วนในการหารายได้เข้ารัฐซึ่งอยู่ในธุรกิจที่มีการแข่งขันสูงจากภาคเอกชน ยกตัวอย่างเช่น PTT กับธุรกิจพลังงาน BCP กับธุรกิจโรงกลั่นน้ำมัน THAI กับธุรกิจสายการบิน หรือ MCOT กับธุรกิจสื่อ แต่ในส่วนขององค์กรที่ไม่ได้มุ่งเน้นการหารายได้หรือไม่ได้อยู่ในธุรกิจที่มีการแข่งขันสูง การแปรรูปก็อาจจะไม่ได้สำคัญมากนัก
การแปรรูปรัฐวิสาหกิจถือเป็นสิ่งที่ช่วยพัฒนาภาครัฐและระดมทุนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ในมุมมองของประชาชนแล้ว เราน่าจะสนับสนุนการแปรรูปรัฐวิสาหกิจบางประเภทให้เข้าสู่ตลาดหุ้นเพื่อสร้างความโปร่งใสและนำมาซึ่งการพัฒนาองค์กรอย่างยั่งยืน อย่างไปรษณีย์ไทยก็เป็นอีกหนึ่งองค์กรที่น่าจะเข้ามาจดทะเบียน เพราะเป็นธุรกิจที่สร้างกำไรได้และอยู่ในอุตสาหกรรมที่เริ่มมีการแข่งขันสูง การแปรรูปจะช่วยให้เกิดความโปร่งใสและพัฒนาองค์กรในระยะยาว
อ่านเรื่องราวของ PTT เพิ่มเติม
2 PTT แตกพาร์แล้วจะเกิดอะไรขึ้น
3 PTT จะได้รับผลขนาดไหน ถ้าคนแบนเลิกเติมน้ำมั้นปั้มปตท
5 ทำไมราคาน้ำมันไทยถึงแพงกว่ามาเลเซีย
9 โรงไฟฟ้า GPSC และกำไรที่มั่นคงของ PTT
10 ทำไมรัฐต้องนำหุ้น PTT เข้าตลาดหุ้น
ลงทุนศาสตร์ – Investerest
ติดตามบทความดีดีกดที่นี่เลย FACEBOOK , OFFICIAL LINE และ WEBSITE
พิเศษ! เข้ากลุ่มเรียนหุ้นออนไลน์ฟรีกับลงทุนศาสตร์แบบไม่มีเงื่อนไขได้ที่ : เรียนหุ้นฟรีกับลงทุนศาสตร์
อัพเดทล่าสุดเมื่อ :