M&A วิถีการสยายปีกด้วยการควบรวมกิจการ

M&A ย่อมาจาก Merger and Acquisition หมายถึงการควบรวมกิจการ โดย mergers เป็นลักษณะของการควบรวมหลายกิจการเหลือเพียงกิจการเดียว เช่น BECL ควบรวมกับ BMCL กลายเป็น BEM ในขณะที่ acquisition คือการเข้าซื้อกิจการ โดยทั่วไปจะเป็นลักษณะการเข้าไปเป็นผู้ถือหุ้นใหญ่ เช่น CPALL เข้าซื้อหุ้น MAKRO

M&A ถือเป็นการขยายกิจการที่สามารถทำได้อย่างรวดเร็ว เพราะทันทีที่ควบรวมกิจการเข้ามา บริษัทแม่ก็จะเริ่มรับรู้รายได้และกำไรทันที หากบริษัทลูกที่ซื้อมาทำกำไรอยู่แล้ว กำไรของบริษัทแม่ก็จะเติบโตขึ้นทันที การเติบโตแบบนี้จึงนิยมเรียกว่าการเติบโตแบบ inorganic หรือเป็นการเติบโตที่ไม่ได้เกิดจากการดำเนินงานหลักของธุรกิจเดิม

การควบรวมกิจการแบ่งย่อยออกเป็น 4 ประเภทหลัก

1 Backward

คือการควบรวมกิจการไปยังต้นน้ำ หรือบริษัทที่ส่งปัจจัยนำเข้าให้กับบริษัท การควบรวมแบบนี้จะมีประโยชน์เพิ่มเติมในแง่ลดความเสี่ยงของการขาดแคลนปัจจัยผลิต นอกจากนี้ยังช่วยควบคุมต้นทุนให้ดีขึ้นได้อีกด้วย ยกตัวอย่างเช่น BDMS ซึ่งดำเนินธุรกิจโรงพยาบาลเข้าซื้อกิจการโรงงานยาสหแพทย์เภสัช หรือ MAKRO ซึ่งดำเนินธุรกิจค้าส่งสินค้าอุปโภคบริโภคเข้าซื้อกิจการ Indoguna ซึ่งประกอบกิจการตัวแทนจำหน่ายสินค้าบริโภค

2 Forward

คือการควบรวมกิจการไปยังปลายน้ำ หรือบริษัทที่บริษัทส่งปัจจัยนำเข้าไปให้ การควบรวมแบบนี้จะมีประโยชน์ส่วนเพิ่มในแง่ของการแก้ปัญหาที่ลูกค้ามีความสามารถในการต่อรองสูงเกินไป ทำให้ผู้ควบรวมมีความสามารถในการต่อรองสูงขึ้นเพราะมีช่องทางของตนเอง เช่น BJC ซึ่งดำเนินธุรกิจผลิตและกระจายสินค้าเข้าซื้อกิจการ BIGC ซึ่งดำเนินธุรกิจค้าปลีก หรือ SCC ซึ่งดำเนินธุรกิจผลิตวัสดุก่อสร้างเข้าซื้อกิจการ GLOBAL ซึ่งดำเนินธุรกิจค้าปลีกสินค้าก่อสร้าง

3 Horizontal

คือการควบรวมกิจการในระดับเดียวกัน หรือบริษัทเข้าควบรวมบริษัทที่มีลักษณะการดำเนินธุรกิจที่คล้ายคลึงกัน หรืออีกนัยหนึ่งคือบริษัทคู่แข่งในตลาดของตนนั่นเอง ประโยชน์ส่วนเพิ่มคือการเพิ่มส่วนแบ่งตลาดอย่างรวดเร็ว ซึ่งอาจจะนำมาสู่ศักยภาพทั้งในด้านการขายและการผลิต ยกตัวอย่างเช่น VIBHA ซึ่งดำเนินธุรกิจโรงพยาบาลเข้าซื้อโรงพยาบาลบางโพ หรือ THAI ซึ่งดำเนินธุรกิจสายการบินเข้าซื้อกิจการ NOK ซึ่งเป็นสายการบินเช่นกัน

4 Diversification

คือการควบรวมกิจการไปยังธุรกิจหรืออุตสาหกรรมอื่น ประโยชน์ส่วนเพิ่มคือการช่วยกระจายความเสี่ยงจากการได้รับผลกระทบจากอุตสาหกรรมใดเพียงอุตสาหกรรมเดียว เช่น PACE ซึ่งดำเนินธุรกิจพัฒนาอสังหาริมทรัพย์เข้าซื้อธุรกิจร้านขนม Dean & Deluca หรือ WAVE ซึ่งดำเนินธุรกิจสื่อเข้าซื้อธุรกิจ Jeffer ซึ่งเป็นร้านอาหาร

การวิเคราะห์การทำ M&A ของบริษัทก็เหมือนกับการวิเคราะห์การซื้อหุ้นของนักลงทุน

การควบรวมกิจการควรทำกับธุรกิจที่ดีและมีราคาเหมาะสม และยิ่งหากธุรกิจที่ควบรวมเข้ามาสามารถต่อยอดกับธุรกิจเก่าได้ แบบนั้นการควบรวมกิจการจะยิ่งสุดยอดไปอีก เพราะการ synergy หรือการเสริมพลังกันทางธุรกิจนั้นถือเป็นเสน่ห์ของการควบรวมกิจการเลย