ปัจจัย 5 ประการที่ส่งผลให้ราคาทองคำพุ่งสูงขึ้น

ในปี พ.ศ. 2567 นี้ ราคาทองคำพุ่งสูงขึ้นทั่วโลก ในเดือนตุลาคมที่ผ่านมา ราคาทองรูปพรรณในประเทศไทยสูงแตะบาทละ 44,000 บาท จากราคา 41, 350 บาทในเดือนกรกฎาคม [1] เช่นเดียวกับราคาทองที่พุ่งสูงขึ้นในอินเดีย (2,754.25 ดอลลาร์สหรัฐฯ ต่อออนซ์) รวมถึงสหรัฐอเมริกา (2,768.40 ดอลลาร์สหรัฐฯ ต่อออนซ์) [2] ราคาทองคำที่เพิ่มขึ้นเป็นผลมาจากปัจจัยหลากหลายประการ ในที่นี้ ลงทุนศาสตร์ขอนำเสนอปัจจัย 5 ประการที่ส่งผลให้ทองคำมีราคาสูงขึ้น ดังต่อไปนี้ [3, 4, 5]

ปัจจัยประการแรกที่ส่งเสริมให้ทองคำมีมูลค่าสูงขึ้น คือการสำรองทองคำของธนาคารกลางทั่วโลก ทองคำนับเป็นสินทรัพย์ที่ธนาคารกลางทั่วโลกเลือกสำรองไว้ ยิ่งมีความผันผวนไม่แน่นอนเกิดขึ้น ธนาคารกลางก็ยิ่งมีแนวโน้มจะสำรองทองคำเพิ่มมากขึ้น เช่นในช่วงหลังการแพร่ระบาดของโควิด-19 หรือในช่วงที่ทั่วโลกเผชิญความเครียดจากสงคราม ในปี พ.ศ. 2566 ธนาคารกลางทั่วโลกสำรองทองคำมากถึง 1 ใน 5 ของจำนวนทองคำทั้งหมดที่ขุดได้ (35,000 เมตริกตัน) โดยประเทศที่สำรองทองคำมากเป็นอันดับต้น ๆ ในปีที่ผ่านมา ได้แก่ จีน สิงคโปร์ และสาธารณรัฐเช็ก

ปัจจัยประการต่อมา คือความสัมพันธ์ระหว่างมูลค่าของทองคำและสกุลเงินดอลลาร์สหรัฐฯ ทองคำมีความสัมพันธ์กับสกุลเงินดอลลาร์สหรัฐฯ เนื่องจากการซื้อขายทองในตลาดโลกใช้สกุลเงินดอลลาร์สำหรับอ้างอิงราคาทองคำต่อออนซ์ ดังนั้น ราคาทองคำจึงสัมพันธ์ผกผันกับมูลค่าเงินดอลลาร์ โดยหากสกุลเงินดอลลาร์อ่อนลง และสกุลเงินอื่นมีมูลค่าสูงกว่า ทองคำจะมีราคาสูงขึ้น เพราะนักลงทุนจะเริ่มหันมาเก็งกำไรในทองคำ แต่หากเงินสกุลดอลลาร์แข็งค่ากว่าเงินสกุลอื่น นักลงทุนก็มักจะสนใจในทองคำน้อยลง ส่งผลให้ราคาทองคำลดลง

ปัจจัยประการที่สาม คือความต้องการทองคำสำหรับใช้ในอุตสาหกรรมต่าง ๆ ทองคำมีความสำคัญต่ออุตสาหกรรมหลากหลาย โดยเฉพาะอุตสาหกรรมเครื่องประดับ และแวดวงเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ ในไตรมาสที่ 2 ของปีพ.ศ.2567 ทองคำเป็นที่ต้องการในอุตสาหกรรมเครื่องประดับมากถึงร้อยละ 88 ในขณะที่ความต้องการทองคำสำหรับกลุ่มอุตสาหกรรมเทคโนโลยีเพิ่มขึ้นร้อยละ 11 ยิ่งอุตสาหกรรมเหล่านี้เติบโตเพิ่มขึ้น ความต้องการทองคำก็ยิ่งพุ่งสูงขึ้น ส่งผลให้ราคาทองคำสูงขึ้น

ปัจจัยประการที่สี่ คือความต้องการทองคำสำหรับลงทุน ไม่เพียงแต่ธนาคารกลางที่สำรองทองคำเพื่อความมั่นคงของประเทศ ผู้คนมากมายเลือกลงทุนในทองคำเพื่อเก็งกำไรให้ตนเองด้วยเช่นกัน การลงทุนในทองคำเป็นที่ต้องการ ทั้งการลงทุนในกองทุนรวมที่จดทะเบียนซื้อขายในตลาดหลักทรัพย์ฯ (ETFs) และการซื้อทองเก็บไว้เอง ยิ่งในช่วงเวลาที่เศรษฐกิจผันผวน ผู้คนยิ่งหันมาลงทุนในทองมากขึ้น เพื่อหลีกเลี่ยงความเสี่ยงที่อาจได้รับจากการลงทุนประเภทอื่น เช่น ความเสี่ยงจากภาวะเงินเฟ้อ หรือความเสี่ยงจากภาวะสงคราม

ปัจจัยประการสุดท้าย ที่ส่งผลให้ทองคำมีราคาสูงขึ้น คือความท้าทายในการขุดทอง ปัจจุบันนี้ ประเทศผู้เล่นหลักในอุตสาหกรรมการขุดเหมืองแร่ทองคำ คือจีน แอฟริกาใต้ สหรัฐอเมริกา รัสเซีย และเปรู อย่างไรก็ตาม ผลผลิตที่ได้จากการขุดทองเริ่มมีแนวโน้มที่จะลดน้อยลง ในปี พ.ศ. 2563-2564 ผลผลิตจากการขุดทองต่อปีมีจำนวนประมาณ 3,000 เมตริกตัน ลดลงจากปี พ.ศ. 2561-2562 ที่ผลผลิตต่อปีมีจำนวนประมาณ 3,300 เมตริกตัน การขุดทองเริ่มมีความยากลำบากขึ้น ในขณะที่ทองคำเป็นที่ต้องการมากขึ้น ดังนั้น ราคาทองคำจึงมีราคาสูงขึ้น

ราคาทองคำอาจพุ่งสูงขึ้นได้ตามปัจจัยทั้ง 5 ประการที่ได้กล่าวมานี้ อย่างไรก็ตาม ราคาทองคำก็อาจร่วงตกลงได้ ดังจะเห็นได้ว่าราคาทองคำเริ่มร่วงตกลง หลังจากชัยชนะของโดนัลด์ ทรัมป์ ในการเลือกตั้งประธานาธิบดีของสหรัฐอเมริกา ดังนั้น ผู้ที่สนใจในการลงทุนในทองคำควรติดตามข้อมูลให้รอบด้าน เข้าใจถึงความเสี่ยงในการลงทุน และไม่ได้มองว่าทองคำจะเป็นสรวงสวรรค์อันปลอดภัยของนักลงทุนเสมอไป